Kürd Kadınları Teali Cemiyeti Nizâmnâmesi

0
3531

Madde 1: Merkezi İstanbul’da olmak üzere Kürd Kadınları Teâli Cemiyeti ünvanıyla bir mahfil küşûd olunmuşdur.

Madde 2: Cemiyetin maksadı: Kürd kadınlığının asrî zihniyetle teâlî ve inkişâfını te’min etmek, âile hayatında esâsî, ictima’î ıslahâtı istihsâl eylemek, tehcîr ve taktil münâsebetiyle sefil bir hale gelen Kürd eytam ve eramilini iş bulmak ve nakdi muavenet ihzâr etmek sûretiyle sefâletden kurtarmakdır. [s. 4]

Maksadın Suret-i istihsali

Madde 3: Cemiyet maksadının istihsâlî zımnında gazeteler, mecmüalar, kitâblar ve risaleler neşr; şu’beler, mütalaahâneler. kütübhâneler küşâd ile serbest dersler ve konferanslar verecekdir.

Madde 4: Üçüncü maddede irâ’e edilen ve cemiyet mesâ’îsiyle yapılabilecek teşebbüsâtdan mâada her Kürd hemşire maksad-ı cemiyeti istihsâl için zuhûr edecek fırsatlardan istifâde ile lâzım gelen telkînâtı icrâ eyleyecekdir. Bu telkînât millî intıbâhı istihdâf eder.

Madde 5: Cemiyet âzâsının verdiği duhûliye, maâşât ve her türlü teberru’at maksad namına icrâ edilmiş teşebbüsâtdan mütevellid temettu’ âzânın faaliyet-i muntazama ve mütemâdiyesi bu makâsidin te’mîn ve istihsâline mevkûfdur.

Şerait-i Duhul

Madde 6: Haysiyet ve şerefi şaibedâr [s. 5] olmamış her Kürd ve Kürd muhibbesi hemşire bilatefrîk-i cins ü mezheb bu cemiyete dâhil olabilir.

Madde 7: Cemiyete girecek hemşireler duhûliye olarak yirmi kuruşdan dûn olmamak ve hadd-ı azamîsı mâlî kudreti ve ictimâ’î mevkisiyle münâsib bulunmak üzere muayyen bir meblağ te’diye edeceklerdir.

Madde 8: Cemiyet azası môhive yetmiş kuruşdan dün olmamak üzere şehri bir taahhüdde bulunacakdır.

Madde 9: Cemiyet âzâsı müessise, tabi’îyye olmak üzere iki kısma ayrılır.

Madde 10 -11: Elimizdeki nüshadan okunamamaktadır! [s. 6]

Hey’et-i Müşavere ve idâre

Madde 12: Müessiseler aralarından lüzûmu nisbetinde bazı hemşireleri müşâvere hey’etini teşkil etmek üzere intihâb ederler.

Madde 13: Hey’et-i müşâvere harekât-ı cemiyeti bi’l-fiil idâreye salâhiyetdâr olmamakla beraber cemiyet uruûr-ı umûmiyesini mürakabe, hey’et-i idareyi tenvîr ve irşâd, icâbında hey’et-i umûmiyeyi ictima’a da’vet etmek gibi salâhiyetleri hâizdir.

Madde 14: Hey’et-i müşâvere mevki-i alîsinde bulunan hemşirelerin cemiyete fevkalade sûretlerde muâvenetde bulunmaları lâzımedendir.

Madde 15: Hey’et-i idâre bir re’îse, iki re’îse vekili, altı âzâyı sahib-i rey olmak üzere -bir kâtibe ve veznedârlık uhdesinde olmak üzere- bir muhasebeciden mürekkebdir.

Madde 16: Hey’et-i idare müessisân tarafından rey-i hâfî ile intihâb olunur ve her sene nihayetinde [s.7] hey’et-i idâre intihâbatı yeniden icra edilir. Yirmi müessise kayd olunmakla beraber hey ‘et-i idâre intihâb olunur.

Madde 17: Hey’et-i idare âzâsından birinin infisâli halinde yeni’den intihâb olunur. Hakk-ı intihâb, kemâfî’s-sabık müessisâna aiddir.

Madde 18: Hey’et-i idâre ictima’atına mazeret-i makbûlesi olmadan ve bilâ-fasılâ üç defa iştirak etmeyen âzâ ve reise müstafî add olunur.

Madde 19: Tesevî-i ârâ husûlunda re’îsenin reyi iki add olunur.

Madde 20: Muhâsebecinin mu’âmelâtı daima hey’et-i idare ta’rafından murâkabe edilecek ve muhâsebe umûrundan hey’et-i idare müşâvere ve hey’et-i umûmiyeye karşı mes’ûl bulunacakdır.

Madde 21: Hey’et-i idâre bir sene zarfında nizamnâme-i dahili mücibince cemiyetin her nevi umûr ve muâmelatını tedvir eder [s. 8] ve bu müddet zarfındaki teşebbüsât ve icrââtden mes’ûl bulunur.

Madde 22: Hey’et-i idâre haftada la-akali iki defa ictimâ’ eder.

Madde 23: Hey’et-i idâre mukarerâtı ekseriyet-i ârâ ile ittihâz edilir.

Madde 24: İctimâ’ın rûznâmesi ictimâ’dan evvel re’îse ve katibe tarafından ihtar ile hey’ete tebliğ olunur. İttihâz olunan mukarrerât defter-i mahsûsuna kayd ve zîri imzâ edilir. Karara i’tirâz eden hemşire mevadd-ı mukarrerin zîrine esbab-ı î’ttrâziyeyi mûsarrahen derc ve imzâ eder.

Madde 25: Hey’et-i idare, azasının nısfından bir fazlası hazır bulunmadıkça ittihâz-ı mukarrerât olunamaz.

Madde 26: Sene hitâmında hey’et-i idâre hey’et-i umûmiyeyi ictimâ’a da’vet eyler. İctimâ’ın i’lânı yevm-i ictimâ’dan lâ-âkall on beş gün evvel olmalıdır. [s. 9]

Hey’et-i Umûmiye

  1. ve 10. sayfalarda yer alan 27 – 32. maddeler okunamamaktadır!

Kürd Kadınları Teâlî Cemiyeti Nizâmnâmesi. ([İstanbul]: Kadınlar Dünyası Matbaası, 1919), 10 s.

Kaynak: Toplumsal Tarih, say 111, Mart 2003